Geçen yl bu günlerde müthi bir heyecan yaanyordu Filistin Devlet Bakan Mahmud Abbas, BM'nin 194. bamsz ülkesi olmak için bavuruya hazrlanyordu.
Nitekim 25 Eylül 2011'deki BM Genel Kurulu'nun açl toplantsnda Filistinliler bamsz devlet olmak için bavuruda bulundular. Abbas, kurulu bavuru bildirgesini sunarken BM Genel Kurulu'nda anlaml bir konuma yapt.
Babakan Recep Tayyip Erdoan ve slam ülkelerinin büyük bir ksm sürece destek verdiler. ABD ve srail, bu talebe kar çkt. srail Babakan Benjamin Netanyahu Filistinlilerin devlet taleplerinin ret edilmesi ile ilgili sert bir konuma yapt.
O günden bugüne yaanan tek gelime Amerika ve srail'in engelleme giriimlerine ramen Filistin Devleti'nin UNESCO'ya üye olmasdr.
Geçen bir yllk zaman diliminde Ortadou'da ciddi deiimler yaand/yaanyor. Msr'da Mübarek dönemi sona erdi. Adalet ve Hürriyet Partisi hem genel seçimleri hem de cumhurbakanl seçimlerini kazand. Cumhurbakanlna Muhammed Mursi seçildi. Suriye krizi derinleerek devam ediyor.
Suriye krizi ve Msr'da hvan hareketinin seçimleri kazanmas Filistin siyaseti üzerinde etkili oluyor. Hamas yönetiminin am'da bulunmas tartma konusu olmutu. Hamas'n siyasi bürosunun Katar veya Ürdün'e tanmas düünülüyordu. Nihayeti am'daki siyasi büronun Kahire'ye tanaca açkland.
Mursi'nin göreve balamasyla balayan süreçte ilk olaylar Sina'da oldu. Msr yönetimi Sina'da askeri operasyonlara balad. Sina'nn güvenliinin salanmas için 30 yl sonra srail'in izniyle zrhl birlikler bölgeye sevk edildi. Operasyonlar sonucu marjinal slami gruplara mensup bir çok kii öldürüldü. Bu olaylara srail askerleri de müdahale etti. Bu esnada Msr ile Gazze arasndaki Refah snr kaps kapatld. Msr tarafndaki tünellerin ykmna karar verildi. 15 tünel buldozerlerle ykld.
Bu olaylar üzerine Mursi, askeri ve istihbarat bürokrasisi üzerine önemli deiiklikler yapt. Böylece üzerindeki askeri vesayetin kaldrlmas için önemli bir adm atlm oldu.
Mursi'nin Cumhurbakan olmasyla birlikte ilk olaylarn Sina bölgesinde yaanmas son derece anlamlyd. Seçim kampanyas da Msr-srail ilikilerinin yeniden gözden geçirilecei tartmalaryla geçmi ve Msr-srail arasndaki Camp David anlamasnn yeniden gözden geçirilecei ifade edilmi ve Sina'dan srail'e ücretsiz gönderilen doal gaz ksa bir süreliine de kesilmiti.
Artk Mursi'nin masasnn üzerinde 'srail-Msr bar ve Gazze-Hamas sorunu' bulunuyordu.
Klasik Ortadou siyaseti ran-Suriye-Hizbullah-Hamas versus srail ve ibirlikçisi Arap yönetimleri üzerine kuruluydu. ran ve srail bu gerilimden azami düzeyde yararlanyordu.
Ortadou bar için srail'in tek talebi Hizbullah ve Hamas tarafndan tannmayd. Bunun srail açsndan önemi, meruiyetini dinden alan iki örgüt tarafndan tannmas mevcut igalin resmilemesi ve slam ülkeleri nezdinde psikolojik üstünlük salanmasyd. ki örgüt de hiçbir zaman srail'in varln kabul etmeyeceklerini açklyorlard. Ret varlk nedenleriydi.
Bundan dolay FKÖ ve srail görümeleri Hamas tarafndan desteklenmiyordu. slam ülkeleri Filistin-srail barnn olumas ve Filistin Devleti'nin kurulmas için Hamas'a bask yapyorlard.
25 Ocak 2006'da Filistin'de yaplan genel seçimleri Hamas kazanmt. smail Heniye babakanlnda kurulan hükümet bata srail olmak üzere batl ülkeler tarafndan kabul edilmedi. Kabulün tek art srail'i tanmakt. 2006 tarihinden sonra srail hükümeti Gazze ve Bat eria'da düzenledii operasyonlar sonucu seçilmi birçok parlamenter gözaltna alnd. Amerika eski Devlet Bakan Jimmy Carter Filistin seçimlerine gözlemci olarak katlmt. Seçim sonuçlar üzerine yapt deerlendirmede 'demokrasiyle yönetilen birçok batl ülkede bir bu kadar adil, effaf ve aibesiz seçim yaplmamaktadr' demiti.
Buna ramen batl ülkelerin tehdit ve ambargolar sonucu Hamas hükümeti etkisizletirildi ve sadece Gazze yönetimi elinde kald. Bugün Bat eria topraklarnda atanm bir hükümet bulunuyor. 2009'da yaplmas gereken bakanlk seçimi de srail'in Aralk 2008'de balatt 'Dökme kurun operasyonu' sonucu iptal edildi!
Hamas srail'in meruiyetini tanmad için Filistin Bar sürecine direkt destek vermiyor. FKÖ'nun Kudüs'ün bakent ve 1967 snrlarn temel alarak yapt görümelere ses de çkartmyor. Bilinen bir gerçek ki: Sürece Hamas eklemlenmezse yaplacak barn veya kurulacak devletin bir anlam olmayacak. Bunu bilen ABD ve srail, Hamas' bar sürecine dâhil etmek için gizli çaba sarfediyor. Filistin'in devlet olma sorununu ayr bir yazda ele alacaz.
Gözüken o ki; 'Filistin Devleti ve Hamas Sorunu' Msr'a emanet edilmi.
New York'ta BM Genel Kurulu'nun bu ylki açlnda Msr'n iki gündem maddesi bulunuyor: 'Filistin sorunu ve Suriye Krizi.'
Arap Baharyla balayan süreçte Ortadou'da yeni haritalarn ortaya çkmasn sürpriz karlamak gerekir.
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanGunduz/bm-ve-filistin-devleti/34137 |
