Ukrayna'daki gelimeler artk küresel bir krize dönütü. Rusya'nn Krm' ilhakyla balayan gerilim imdi de Ukrayna'nn güneydou bölgesini etkilemeye balad.
Rusça konuan ve siyasi geleceklerini Rusya'yla ittifak içinde gören kitleler ayaklanm durumda. Rus yanls paramiliter gruplar bata Donetsk olmak üzere 10 ehirde yerel parlamentolar ve kamu binalarn igal ettiler.
Dünden itibaren Odessa'da balayan olaylar da hesap edersek Ukrayna'nn güneydou bölgesi tamamen Rusya yanllarnn kontrolüne girmi ve fiilen Karadeniz'le ilikisi kesilmi durumda.
Bir yandan kaos iç savaa dönüürken öte yandan da diplomatik giriimler sürüyor.
Kaosun nereye varacan önümüzdeki günlerde ortaya çkacak gelimeler belirleyecek.
Devrik Devlet Bakan Viktor Yanukoviç; 'Ukrayna'daki operasyonu bizzat CIA'nin yönettiini' iddia etti. Eer bu iddia doruysa olaylarn varaca nokta ve sonuçlar da hesaplanmtr.
Ülkesinin siyasi geleceini Rusya ile birlikte hareket etmekte gören, bu siyaset söylemiyle halkn desteini ve seçimi kazanm bir cumhurbakann parlamento darbesiyle devirenlerin ve destekçilerinin B plan hazr deilse durum vahim.
Yok, olaylarn bu aamaya geleceini ön görmüler ve Ukrayna'nn bölünmesini tasarlamlarsa; yaananlar zihinlerde bölünmeye meruiyet kazandryor demektir. O zaman küresel bir krizin çkmayacana dair bir rahatlk içinde olabiliriz.
Gelimelere baktmzda ABD-AB Ukrayna'daki gösterilere verdikleri destein sonucunda olaylarn bu aamaya geleceini pek de hesap ettikleri söylenemez. En azndan Rusya'nn böylesine bir tepki vereceini hesap etmemi olabilirler.
Rusya bugün kanseri gösterip Ukrayna darbecilerini ve destekçilerini vereme raz etme siyaseti yürütmektedir. ABD-AB ve Ukrayna'y Krm'n kaybna raz etmenin yolu güneydou aks üzerinde gerginlii trmandrmaktan geçiyordu. Bunu da baardklarn görüyoruz.
Rusya'nn Krm hamlesine ABD-AB, siyasi ve ekonomik ambargoyla karlk vereceini açkladlar. Rusya bu hamleyi imdilik ciddiye almyor.
Rusya, ABD-AB'nde birçok firmann kendi ülkesine olan bamllndan ve ibirliinden dolay ekonomik ambargonun sürdürülebilir olduuna inanmyor. AB'nin Rus doalgazna olan balln da buna eklemeliyiz.
Stratejisiler, AB'nin ekonomik ambargoyu uzun vadeli sürdürebilecek konumda olmadn ifade ediyorlar. Zaman uzadnda AB'nin, yeni bir ekonomik krizle kar karya kalma ihtimali güçlü. Bu durumda AB'yi bir arada tutmak artk mümkün olmaz.
Bu artlar altnda ABD Bakan Yardmcs Joe Biden'in 22 Nisan'da Kiev'e yapaca ziyaret büyük bir önem kazanyor.
ABD Biden', 2009'da Rusya'nn Güney Osetya'ya müdahalesinin ardndan Gürcistan Devlet Bakan Mihail Saakavili'yi yattrmak için bölgeye göndermiti. Nedense ABD kriz bölgelerinde yattrma rolünü Biden'a yüklemi. Uluslararas diplomatik çevrelerde de Biden, çok ey vaat etmi gibi gözüken ama hiçbir ey vaat etmeyen bir siyasi figür olarak deerlendiriliyor.
Krizin bandan beri ABD'nin rolüne baklrsa, bu kez Biden'n Ukrayna gezisi yattrma misyonu tamyor.
Bu saatten sonra Ukrayna'nn toprak bütünlüünü korumak ve savunmak zorlat.
Bugün Rusya'nn legal olarak Krm' illegal olarak Ukrayna'nn güneydou bölgesini igali; II. Dünya Sava'ndan önce Almanya'nn Polonya'y, Japonya'nn Mançurya'y, talya'nn Habeistan (Etiyopya) ve Arnavutluk'u igal günlerini hatrlatyor.
çinden geçtiimiz yüzyl nedense bizde yeni bir dünya savann yaanmayacayla ilgili bir kanaat oluturuyor. Bunun tersini düünmekten ürküyoruz.
Genelde I. ve II. Dünya Sava'nn ardndan ortaya çkan sorunlar iç veya bölgesel savalarla çözülmeye çalld veya uluslararas müdahale oldu.
Krm ilhak, Ukrayna'da iç savan ortaya çkartaca durum ve Rusya'ya uygulanmas düünülen ekonomik ambargonun olas sonuçlar düünüldüünde gelimeler farkl bir durum arz ediyor: bu kez küresel sistemi oluturan aktörlerin arasnda güvensiz bir ortam ve gerilim dili egemen.
Bugün yaananlar kapal kaplar arkasnda varlm bir anlamann ürünü deilse, bu kez durum ciddi gerçekten.
1853 Krm sorunu nasl büyük bir savaa sebebiyet vermise; Ukrayna krizi de yeni bir dünya savana neden olabilir mi?
Neden olmasn; her ey bir kvlcma bal.
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanGunduz/ukrayna-iii-dunya-savasinin-nedeni-olabilir-mi/51369
|
