Anneme
Karadeniz'de havalar soumaya balam veya yüksek yerlere yaylalara kar dümütür. Göç yolundadr insanlar, belki de çoktan göç etmilerdir.
Çocukluumda okullar tatile girdii andan itibaren yaylaya çkar, açlncaya kadar kalr ve çobanlk yapardk. Bazen neeli ve çokça can skcyd benim için çobanlk.
Kazankran yaylasnda yaz mevsimi boyunca havann açk olduu günler sayl olurdu; Austos aynda birkaç gün sadece.
Klk hayvan yemini oluturmak için Temmuz'un son günleri ve Austos balarnda uygun havalarda çayrlar kesilir, kurutulur ve tanmak üzere balya yaplrd (yerel dilde balyaya horom denir).
Çayr kesme zaman yaylalarn en enlik olduu anlard. yi havalarda en önemli elencemiz ngilizlerin kriketine benzer çalika, futbol ve saklambaç oyunlaryd.
Kn hayvanlarn yiyecei otlar srtta tanarak köye indirilir ve çat arasna yerletirilirdi. Srtta takriben 5 veya 7 horom tanabilirdi. Güçlü kuvvetliler 7 horom tayabilirlerdi.
Sabah gün domadan köyden yola çklr, yaylaya gelinir, öle sonras horomlar yüklenilir ve dönülürdü. Bu günlerce sürerdi. Ayrca yamurun olmad havalar kollanmalyd. Ah Karadeniz'in çisil çisil yaan yamuru ve yere yapm duman nasl da bezdirici olurdu. Çaresiz kalndnda çayr balyalarnn üzerine naylon veya bez örtülürdü. Çayrlar slanp çürümemeliydi. Yllar sonra üniversite eitimi için Erzurum'a gidip karlar altnda duran otlar gördüümde çok armtm. Bizim otun cinsi belki de böyledir diye düünmütüm uzunca bir süre.
Ben yaylada geçirdiim aylar içinde en çok Eylül ve Ekim'i sevdim.
Yayladaki iler Austos aynn sonunda ve köydeki iler Eylül aynn ortasna kadar tamamlanrd. Çay sezonu bitmi, msrlar biçilmi ve ayklanm, geride sadece yaprak toplamak kalrd.
Msrlar toplandktan sonra imece usulü ayklanr. Koçann ucunda braklan bir tutam yapraktan dörtlü balanarak kurutulmak üzere evlerin balkonlarna aslrd.
Güz mevsiminde doada sardan krmzya oluan her rengin içine evin balkonlarnda aslan msrlar da bir güzellik katard. Ben bunu hep müzikal bir eserin notal sayfalarna benzetirdim. Görsellik ritmik ve müzikaldi. Aaçlardan evlerin balkonlarna oradan dier aaçlara ve evlere inanlmaz bir görüntü ortaya çkard.
lerin tamamlanmas annemin yaylaya gelecei anlamn tard. Annemin yaylaya gelii onun için tatil gibiydi. Ah ne tarifsiz bir mutluluk kaplard yüreimizi.
Yaylada olmann en güzel anlar annemle birlikte geçirdiim güz aylaryd galiba. Bu aylarda yükseklere kar yaar ve yaylaclar köylere yakn kom olarak adlandrdmz ara durak evlere inerdi. Geride enlik birkaç oba kalrd ancak. Birkaç enlik obadan biri bizimki olurdu.
Annemle birlikte hasreti konumadan ssz dalara anlatrdk. Yalnzlk ve hüzün en çok anneme yakrd. K tamamen bastrncaya kadar yaylada kalrdk. Sonra dönü yolculuu balard. Son yaylaclar genelde toplu olarak hareket ederlerdi.
Köye indikten sonra ilk iimiz ilk hafta ba okula gitmek olurdu. Yeni bir snf ama eski arkadalar. Farkl yaylalarda çobanlk yaptmz için anlatlacak bir hayli an birikmi olurdu.
Ben güz mevsimini hep sevdim. Geri dönü ay olduundan mdr bilmem. Ben mevsimlerden sonbahar ve aylardan Eylül'ü ve Ekim'i çok sevdim. Ümit ve hüzün aydr benim için. Ayrlklarn ve kavumalarn aydr.
Akamlar el etek çekildii, kaplar sürgülendiinde; bizim evin kaps geç vakte kadar açk kalrd. Vakit ilerlediinde yabani hayvanlar girmesin diye kap sadece kapatlr asla kilitlenmezdi. Beklenen gelir de kap kilitli olduundan açamaz diye. O hiçbir zaman sürpriz yapmad ama biz hep bekledik.
çimde hep bir duygu vard; gidenler bu mevsimde dönecekler diye. Yllar sonra karlatmzda her sonbahar, eylül ve ekim aylarnda onu nasl beklediimi hiçbir zaman anlatamadm. Bekleyenler de eksildi hayatmzdan beklenenler de.
Artk gelmeyeceini bilsem de ben hâlâ beklerim.
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanGunduz/yukseklere-kar-dusmustur/40157 |
