Hiç kimse intikam peinde komamal,
sadece adaleti aramaldr.
Çünkü intikam sonu olmayan kötülüklerin de
kapsn açar.
Alija zetbegoviç
Her ey, 2010'da Tunus'ta Muhammed Boazizi adnda bir seyyar satc bask ve ekonomik sorunlardan dolay kendini yakmasyla balad.
Bu olay barda taran son damlayd ve slam dünyasnda yeni bir dönemin milad oldu.
Krallk ve emirlikle yönetilen ülkelerin dnda slam dünyasnda iktidar deiiklikleri sadece darbelerle oluyordu. Irak, Suriye ve Libya örneinde olduu gibi.
slam ülkelerinin bir ksmnda biçimsel cumhurbakanl ve parlamento seçimleri yaplyor. Seçim sonuçlarn halkn oylar deil devlet bakanlar belirliyor. Seçimleri sürekli mevcut devlet bakan ve iktidar partisi kazanyordu. Olay tam bir komediydi. Bununla ilgili üretilmi yüzlerce fkra var.
Tek devrimci deiim ran'da yaand. ran'daki slam devrimi ksa bir sure kitleleri etkiledi. ran-Irak sava, mezhebi taassup ve mezhebi kuatlma bu etkiyi snrl tutmu oldu.
Türkiye Cumhuriyeti resmi ideolojisi ve Türk modernlemesi yüzünü batya çevirmi olmasna ramen; slam dünyasn, her zaman etkilenmitir.
Prof. Dr. Necmettin Erbakan'n siyasi mücadelesiyle balayan "demokratik yöntem" dikkatleri Türkiye'nin üzerine çekti.
2002'de Ak Parti'nin seçimleri kazanmas ve d politik uygulamalar yeni bir dönemin balangc oldu.
Bu andan itibaren slam Dünyas'ndaki entelektüeller "slam ve Demokrasi" tartmasn balattlar.
Türkiye'deki siyasi ve ekonomik deiim, komularyla sfr sorun temelli proaktif d politika, ilk etkisini uzun bir ayrla ramen slam Dünyas'nda gösterdi.
Nitekim Fas'ta "Adalet ve Kalknma" adyla bir parti bile kuruldu ve 2011'de seçimleri kazanarak iktidar oldu.
Afganistan ve Irak'n rejimleri bahane edilerek igalleri Filistin sorununa Bat'nn kaytszl yeni bir safha oluturdu.
ABD'nin Irak'a müdahalesi sanld gibi slam halklar nezdinde olumlu karlanmad. Irak'ta igalci askerlerin davranlar Müslümanlarda derin bir aalanma duygusu yaratt.
Tunus'ta balayan deiim Msr, Bahreyn, Libya, Yemen ve Suriye'yi etkiledi.
Bahreyn'de ii çounluunun özgürlük talepleri Suudi Arabistan polislerinin yardmyla iddetle bastrld. Bu durum "Arap Bahar" olarak adlandrlan deiim dalgasna indirilen ilk darbeydi. kinci darbe ise; Libya'da Kaddafi'nin devrilmesini salayan uluslararas askeri müdahaleydi.
Bu andan itibaren Arap Bahar artk Müslüman halklarn kendi talepleri dorultusunda bir deiime deil, ABD ve Avrupa'nn istedii ekilde bir dönüüme doru evrilmeye balad. Böylece kitleler kontrollü bir ekilde uluslararas sisteme entegre edilmeye çalld.
slam Dünyasnda deiim dalgas en kolay Suriye'yi dönütürecei düünülüyordu. Bunun nedeni: Cumhurbakan Bear Esad'n bat da uzun sure yaamas, seküler eitim almas, iktidara geldii andan itibaren de yeterli olmasa da siyasi ve ekonomik alanda reformlar yapmasyd.
Bear Esad, slam Dünyas'ndaki deiimi ve Libya iç savan örnek göstererek Baas' deiime zorlayaca bekleniyordu ama bu gerçeklemedi. Türkiye'nin teviklerine ramen Bear Esad deiime direndi.
Dera'da balayan, Duma, Hama ve Humus'a sçrayan deiim talebi iddetli karlk gördü. Binlerce insan öldürüldü, tutukland ve öldürüldü. 2011'den itibaren Suriye'de bir kaos yaanyor.
Bir tarafta Baas zulmüne kar özgürlük talep eden büyük bir kitle, öte yandan iktidarn kaybetmek istemeyen Esad ve Baas rejimi ballar.
12 Nisan'dan itibaren uygulanan atekese ramen BM gözlemci raporlarna bakldnda ülkede iddet gün geçtikçe artyor. Günlük bilanço 100 üzerinde ölü, tutuklamalar, ikenceler ve ehirlerin harabeye dönümesi. Bu tahammül edilebilir bir durum deildir.
Libya'da olduu gibi Suriye'ye de uluslararas bir müdahale yaplmas bekleniyordu. Ama bu gerçeklemedi, en azndan imdilik.
Dorusu Suriye'deki deiimi batnn istedii ile ilgili ciddi kukularm var.
Esad ve Baas rejimi iktidarlarn, Rusya ve ran bölgedeki stratejik konumlarn korumak için halkn taleplerini görmemezlikten gelmektedirler.
Konumu ve duruu itibariyle en zorda olan ülke Türkiye'dir. Bir taraftan slam dünyasna rol model ülke olarak gösterilmi/ki bunun getirdii yükümlülükler var. Öte yandan bandan beri komularyla sfr sorun siyasetini izliyordu. Suriye'nin demokratik yollarla deiimini desteklemiti.
Suriye'de ortaya çkan iddetten kaçarak ülkemize snm on binlerce mülteci var.
Bu yetmiyor gibi: Nisan aynda Suriye askerleri Türkiye tarafna ate açt ve 1'i Türk vatanda olmak üzere 2 kii öldü. imdi de Dou Akdeniz'de keif görevi yapan sava uçamz düürüldü.
Normal artlarda olanlar müdahale gerekçesi saylabilir. Gelimeler, ii içinden çklmaz bir hale dönütürdü. Artk Türkiye'nin gücü test ediliyor. Bu olay kimler planlamsa kurnazca hareket etmiler.
Suriye'ye yaplacak askeri bir müdahale Türkiye, ran, Irak, Lübnan ve srail ekseninde büyük deiimlere neden olabilir. Bu deiimler bölge haritalarn derinden etkileyebilir. Ayrca Suriye kaosunun, ülkemizde yaanan terörist saldrlarn artmasna neden olduu da düünülebilir.
Askeri operasyonun dnda farkl çözüm yollar üretilmeli.
Devlet yetkilileri bu konuda serinkanl hareket etmelidirler/ ediyorlar da.
Muhammed Boazizi'nin ölümünden sonra slam dünyas çok deiti.
Sava uçann düürülmesinden sonra da bölgede hiçbir ey eskisi gibi olmayacak.
http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/?i=32944&y=SuleymanGunduz
|
