"I kada ziva sahranjena djevojçica bude upitana
Zbog kakve krivice je umorena"*
Evet, niye yoksun? Geçen yüzylda büyük soykrmlar ve katliamlar yaand. Ondan önceki yüzyllarda belki de daha büyüklerine tanklk etmitir yer ve gök.
En azndan bunlarn bir ksmn kitabelerden, destanlardan romanlardan ve öykülerden öreniyoruz.
Okuduklarmzla, tanklk ettiimizin etkisi ayn deil. Gördüklerimiz daha büyük etki brakyor ruhumuzda.
Son 40 yla tanklk ettim. unu söylemeliyim ki bu zaman diliminde yaananlar tarih kitaplarnda, romanlarda ve öykülerde olanlar aratmayacak düzeydeydi.
Gelecek hafta uygar dünyann tanklk ettii en büyük soykrmlardan birini anacaz.
Bosna igalinin 20. ve Srebrenica Soykrm'nn 17. yl. Zaman ne kadar da hzl geçiyor.
smet Özel, "Yaralarn kabuu kolayca kaldrlyor" diyor. Bizim yaralarmz kabuk balamyor ki. Her yl Srebrenica'da yeni mezarlar açp cenaze merasimleri düzenliyoruz. Gelecek yl bir yenisi...
Alija zetbegoviç, bize "kin ve intikam peinde komayn ama yaplanlar asla unutmayn" demiti.
Bizler, uygar dünyaya kaytszlnn hesabn soruyor ve sorumluluunu ihtar ediyoruz. Çünkü her ey tanklmzda gerçekleti.
Bosna-Hersek'te her yl yeni toplu mezarlar bulunuyor. Son açklanan rakamlara göre 1992-95 tarihleri arasnda198 bin kii öldürüldü.
Srebrenica'da imdiye kadar tespit edilen öldürülmü insan says 8372. Sadece Sarajevo'da 11 bin 541kii öldürüldü.
Yugoslav Halk Ordusu ve Srp paramiliter gruplarn saldrlar sonucu ölenlerin çounluunu çocuklar, kadnlar ve yallar oluturuyordu. Kayplar henüz bilinmiyor.
6 Nisan 2012'de Bosna igalinin 20. yl anmasnda bakent Sarajevo'da Vjecna vatra'dan (Sarajevo'nun kurtulu ant) Bakanlk sarayna kadar olan cadde üzerine 11 bin 541 sandalye dizildi. Sandalyeler krmzya boyanmt. Bazlar küçüktü onlarda öldürülen çocuklar sembolize ediyordu.
Görüntü bir kan nehrini andryordu. Etkinliin ad "Sarajevska crvena linija" yani "Sarajevo'nun krmz hatt" idi. Tören boyunca sandalyelere kimse oturmad. Çünkü sandalyelere oturmas gerekenler Srp saldrlar sonucu ölmülerdi.
Sarajevo, 1425 gün kuatma ve Srp saldrs altnda kald. 1993'den itibaren d dünya ile balants havaalannn altnda Dobrinjo'dan Butmir'e uzanan tüneldi. Bihaç, Cazin, Velika Kladua, Gorajde, Zepa ve Srebrenica'da kuatma altnda olanlarn bu kadar da anslar yoktu.
BM Bosna Hersek'te be bölgeyi "Güvenlikli Bölge" ilan etmiti. Bunlardan bir tanesi de Srebrenica idi ve BM Bar Gücü'ne (UNPROFOR) bal Hollandal askerler tarafndan korunuyordu. galden önce Srebrenica'nn nüfusu 25 bindi. galle birlikte civardan gelenlerle 36 bine yükseldi.
10 Temmuz 1995 günü Washington, New York(BM), Paris, Belgrad, Pale ve Srajevo (UNPROFOR merkezi) arasndaki kirli pazarlklar sonucu ehir General Ratko Mladiç komutasndaki Srp igalci güçlere teslim edildi.
11 Temmuz'dan itibaren Srplar tarihte ei ve benzerine az tanklk edilecek bir katliama baladlar. Birkaç gün içinde binlerce insan katlettiler.
Uluslararas Sava Suçlar Mahkemesi (Lahey Adalet Divan) 26 ubat 2007'de olanlar "Soykrm" olarak niteledi.
Bugün USSM'de ba suçlu olarak Srplarn siyasi lideri Radovan Karaçiç ve askeri komutan General Ratko Mladiç yarglanyor. General Mladiç, geçen ay yarglanma annda Srebrenica Annelerini" tehdit etmiti. Bunun üzerine mahkeme belirsiz bir tarihe ertelendi.
11 ayr suçtan yarglanan Karaçiç, en önemli suçundan delil yetersizliinden beraat etti. snat edilen suç "Srp güçlerine Bonak ve Hrvat yerleim yerlerine saldr emri" idi. imdi geride sadece Srebrenica soykrm dosyas kald.
Srbistan eski Cumhurbakan Boris Tadiç görevdeyken olanlar soykrm olarak ifade etmiti ama yeni cumhurbakan Tomislav Nikoliç ise ""Srebrenica'da katliam yaplmad" açklamasn yapt.
Bütün bunlar; " Bosna-Hersek'te uygar dünyann gözleri önünde Bonak Müslümanlara yönelik bir soykrm yapld" gerçeini deitirmeyecektir
Türkiye'de örenim gören Bonak örencilerin oluturduu Genç Bonaklar Dernei stanbul (GBD) Çaramba (11 Temmuz 2012) günü Taksim'de saat 12.00 dan 20.00'e kadar sürecek Srebrenica soykrmn anma günü düzenliyorlar.
Etkinlik, Aida ehoviç'in önderliinde dünyann birçok kentinde uyguland ve ad: "to te nema?" yani "Niye yoksun?" dur.
Herkes davetli.
Yeryüzünde "zulme" kar sadece "adaleti aramak" ve "savunmak" için orada olacaz.
"Diri diri topraa gömülen kz çocuuna, hangi suçtan dolay öldürüldüü sorulduu zaman"* ve "çocuklar küçük kurunlarla vururlar deil mi anne?" sorusunu soran Srebrenical çocua, bir cevap vermek için orada olacaz.
"to te nema?"
"Niye yoksun?"
* Prevod Kur'ana, At- Takwir 8-9 ajeta
http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/?i=33134&y=SuleymanGunduz
|