Suriye ile ilgili yaynlanan fotoraflar görünce 1974'dan beri görsel ve yazl medyada savalarn, terörün ve devletlerin ikenceleri sonucu yaamlarn kaybetmi insanlarn fotoraf ve filmlerini görerek güne baladmz düündüm.
Gençlik yllarmz Afganistan, Filipinler Moro, Filistin, Lübnan, Eritre, Burma, Tayland Patani'de... Müslümanlara yönelik iddet uygulamalarn görerek geçti. Buna birde ülkemizde ideolojik ve etnik temele dayal çatmalar da eklemeliyim.
Güney Afrika'da apartheid uygulamasna kar siyahi isyan, Etiyopya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire), Sierra Leone, Liberya, Somali'de iç savalar... listeyi uzatabilirim.
Asya'da ise; Sri Lanka'da Tamil Kaplanlar, Hindistan Kemir, Çin Dou Türkistan ve Nepal sorunu.
Nikaragua, Kolombiya, El Salvador, Bolivya, Arjantin, ili, Peru, Angola'daki sosyalist kalkmalar, Afrika'daki bamszlk hareketleri ve iç savalarla; Sovyetler Birlii'nin çözülmesi ve Yugoslavya Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin dalmas ve souk sava döneminin ortadan kalkmasyla balayan süreci de hatrlamalyz.
Souk sava döneminin ardndan Kafkaslar ve Balkanlarda ortaya çkan iç savalar yüzbinlere ulaan ölümleri beraberinde getirdi. Kafkaslar 'da Ruslar Çeçenistan'da Çeçenlerle, Ermenilerin Karaba'da Azerbaycan Türkleriyle, Balkanlar'da Srplar Hrvat, Bonak ve Arnavutlarla savatlar.
Sadece Bosna Hersek'te 198 bin kii hayatn kaybetti. Ayn dönemde Afrika'da Ruanda'da kabileler aras çatmalarda 70 günde ar uç Hutular 800 bin Tutsi ve lml Hutu'yu katlettiler. Bugünlerde ayni durum Orta Afrika Cumhuriyeti'nde yaanyor.
Uluslararas Sava Suçlar Mahkemesi II. Dünya Savanda Yahudilere yaplan soykrmn yanna Ruanda'da Tutsilere ve Bosna Hersek'te Bonaklara yaplan soykrmlar da ekledi. Azerbaycan Karaba'da Ermenilerin Azeri Türklerine yaptklar vicdanlarda soykrm olarak karlk buldu.
Souk savan oluturduu denge bozulunca dünya yeni bir kaotik döneme girdi. Bu dönemin en ar bedelini Müslümanlarn yaad corafya ödedi/ödüyor. Ruslarn Afganistan'dan çekilmesi önce kanl bir iç savaa ardndan NATO öncülüünde müdahale yapld. Müdahale iç savatan daha ar bir tablo ortaya çkartt.
ran slam devriminin ardndan Irak, ran'a saldrmas için kkrtld. Savan sonucunda 1 milyondan fazla insan öldü. ehirler yakld ve ykld. Dönemin Irak Devlet Bakann Saddam Hüseyin Halepçe'de kimyasal silahlarla ve Enfal operasyonuyla yüzbinlerce Kürt Müslümann ölümüne neden oldu.
Sonuç; Irak parçaland, uluslararas müdahale yapld ve Saddam öldürüldü. srail, Filistin ve Lübnan'a yönelik ykc bir savaa giriti.
Sudan yllarca süren bir iç sava sonucu ikiye bölündü. Halen iç sava farkl bir eyalette Müslümanlar arasnda devam ediyor. Sudan'dan ayrlan ve Güney Sudan olarak bamsz ülkeler kategorisine dâhil olan bölgede sükûnet ksa sürdü. Bu kez kabileler arasnda yeni bir iç sava balad.
Bu kez Arap dünyasnda Arap baharyla balayan süreç yeni ayrmalar ve çatmalar beraberinde getirdi. Arap baharnn en dramatik süreci Yemen, Libya, Msr, Bahreyn, Mali, Filistin, Lübnan ve Suriye'de yaanyor. Suriye süreci en ykc ve can yakc olanlarn banda bulunuyor.
Birkaç gündür medyada yer alan görüntüler insann kann dondurur mahiyet arz ediyor.
Açlk, ikence ve katliamlar...
Ülkelerin ve siyasilerin ihtiraslarnn, din, mezhep, kabile ve airet asabiyetlerinin insanl tad nokta bu maalesef.
Dünya'da bir taraftan totaliterleme eilimleri artarken, öte yandan da hak ve özgürlükler anlamn kaybediyor, yeni polis, asker ve istihbarat devletleri kuruluyor.
Böylesi bir dünyada insan olmak ve insan kalabilmek ne kadar zor.
Her gün barn ve esenliin (selam) dilini kullananlar sözlerinin idrakine varmal.
Yeni bir medeniyet tasavvuruna ihtiyaç var. üphesiz bu selamda sakldr.
nsanlk adalet bekliyor.
Dile kolay 40 yl. Tank olduum 40 yln özeti bu.
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanGunduz/dile-kolay-40-yil/49966 |
