slam Dünyas'nda birçok ülke iç istikrar sorunlarnn yan sra bölgelerinde güç yetirdikleri ülkelerin iktidarlarn deitirme savana girdikten sonra Filistin davas gündemden dütü.
Suriye krizi balamadan önce Afganistan ve Irak iç savalarna ramen birinci gündem maddesi Filistin sorunuydu.
Orta Dou'da her gün yeni bir olay yaanyor. mkânsz gibi gözüken açlmlar oluyor. ran'daki yeni yönetim ABD ile diyalog kurdu ve P5+1 ülkeleriyle nükleer denetim anlamasn imzalad.
ran'n uluslararas sistemle olan temas bölgede yeni sorunlara neden oldu.
Uluslararas sistem içinde yer alan Suudi Arabistan ve srail gelimeleri ran' güçlü klaca endiesiyle yanl atlm adm olarak deerlendirdi ve kriz çkarttlar.
Eskiden bir kural vard; uluslararas sisteme dâhil olmu ülkeler, bölgelerinde saldrgan olmayan ve bar önceleyen bir dil kullanma mecburiyetindeydiler.
Bu kanaatten yola çkarak u sorular sormak gerekir:
Yllarca ABD'ye büyük eytan diyen ran'n diyalog diplomasisi slam dünyasn nasl etkileyecek?
ran'n uluslararas sisteme dâhil olma giriimi neden Suudileri ve sraillileri endielendiriyor?
Yoksa Suudi Arabistan ve srail, ran' eytanlatrarak elde ettikleri avantaj m kaybediyorlar?
Önümüzdeki günlerde bu sorularn cevaplarn daha net öreneceiz.
Bugün önümüzde duran esas sorun Filistin ve Suriye'dir. Suriye Sorunu, Ocak aynda yaplmas planlanan Cenevre-2 görümelerinde ele alnacak. Cenevre-2 görümelerinin liderliini üstlenen Rusya ve ABD muhtemelen taraflara bir bar plan dayatacak. Plana uymayanlar dlanacak ve tehdit olarak gösterilecek. Bu durumda akla ilk gelen; Suriye'de savaan muhalif gruplarn faturay ödemek zorunda kalacaklardr.
1000. gününü yaadmz iç savan bilançosu oldukça ar gözüküyor. Suriye iç savanda 130 bine yakn insan öldü, binlerce insan yaraland, 7,5 milyona yakn insan iç ve d göçe maruz kald. Ayrca savan ortaya çkartt ykmn maliyeti 25 milyar Amerikan Dolar olarak açkland. Yerelde ve bölgede ortaya çkan mezhebi nefreti de buna eklemek gerekir. Maddi ykmlar karlanabilir ama insan kayplarnn telafisi yok, kin ve nefretin yllar alacak.
Arap Bahar, Suriye iç sava ve Msr'daki askeri darbe en çok Filistin davasn etkilemitir.
Yukarda da bahsettiimiz gibi Filistin slam dünyasnn gündeminden çkmtr. Oysa bugünlerde Gazze'de büyük bir insanlk trajedisi yaanyor.
AB Filistin temsilcisi John Gatt-Rutter Gazze'de 'kriz boyutuna' ulaan sorunlarn Filistin'deki bölünmülük ve ablukann bir parças olduunu açklamas bunu teyit etmektedir.
Bu yln banda Msr'da yaplan görümelerde El Fetih'le bata Hamas olmak üzere Filistinli gruplar arasndaki ayrlklarn giderildii ve uzlama saland açklanmt. Bu uzlamann sonucunda yerel ve genel seçimler yaplacakt. Gelinen noktaya baktmzda uzlama Filistin Devlet Bakan Mahmud Abbas tarafndan askya alnm ve Gazze srail'in insafna terk edilmi gözüküyor.
Artk Gazze'deki insanlar iç savan ortaya çkartt nedenlerden dolay ölmüyorlar.
Atekese ramen artan srail saldrlarnn yan sra; kuatmann ve ambargonun ortaya çkartt tablo her gün biraz daha dayanlmaz bir hal alyor.
Alt yap tamamen çökmü, günde 18 saat elektrik kesintisi yaanyor, temiz su, gda, ilaç, gaz, benzin ve mazot yok. Elektrik kesintilerinden dolay kanalizasyonlar çalmyor ve atk sularn tamasna neden oluyor.
Geride ne kalyor?
Türkiye BM'nin yardm kuruluu UNRWA araclyla srail üzerinden su, kanalizasyon ve atk toplama tesislerinde kullanlmas için her ay 200 bin litre olmak üzere Gazze'ye 4 ay boyunca 800 bin litre yakt göndereceine dair taahhütte bulundu. lk partinin gönderildii açkland. Bu destek bir nebze de olsa çevre felaketini önleyecektir.
Aylardr yaanan insanlk trajedisinin yan sra bugünlerde srail'in Gazze'ye saldraca haberleri yaylyor. srail yeni saldr planyla 2012'de kaybettii prestijini geri kazanmay, direni gruplarn ellerinde olduu iddia edilen silahlar imha etmeyi ve tehdit olmaktan çkartmay tasarlyor.
ki hafta önce srail Dileri Bakanl'na atanan srail Evimiz Partisi Genel Bakan Avigdor Lieberman göreve gelir gelmez yapt ilk açklamada 2005'de Gazze'den çekilmekle hata yaptklarn, bunu telafi etmeleri ve yeniden igal sürecini balatmalar gerektiini söyledi.
Bir taraftan Filistin-srail arasnda bar görümeleri sürüyor, öte yandan Filistin topraklarnda Bat eria'da yeni Yahudi yerleim yerleri kuruluyor ve Mescid'ül Aksa'ya yönelik ykc saldrlarn dozu artyor. imdi de Gazze'nin yeniden igal senaryolar konuuluyor.
nsanlktan nasibi olanlara son çar: Bçak kemie dayand.
Gazzeli olsanz bu duruma daha ne kadar tahammül edebilirsiniz?
Filistin bir snav kâd bütün insanln önünde...
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanGunduz/gazzeden-insanliga-son-cagri/43932 |
