Nasl bir alt üst olu yayoruz. Bamz hangi yöne çevirsek çevirelim ilgili olduumuz yürek corafyamzda kan ve ykm var. Artk neyin doru neyin yanl olduunu bilen yok. Her ey hzla farkllayor. Neye nasl güveneceimizi bilmiyoruz. Dorularmz göz kapaklarmz kapanp açlncaya kadar deiiyor.
Mool mparatoru Cengiz Han'n ordusu slam topraklarna girdiinde ve Badat'a ulatnda veya spanya Krall Endülüs'e Kurtuba ve Grnata'ya girdiinde yaananlar dün Bosna Hersek'te bugün Suriye, Afganistan ve Mali'de yaanyor. Sadece insanlar öldürülmüyor, el yazma kitaplar, belgeler ve tarihi miras da yok ediliyor. Hafzamz ve anlarmz siliniyor.
Cengiz Han'n ordusu, Badat'a girdiinde Badat kütüphanelerini yakm, ykm ve büyük bir ksmn Dicle nehrine atmt. Rivayet edilir ki Dicle haftalarca mürekkep akmt.
1992'de Yugoslav Halk Ordusu eliinde Srp paramiliter gruplar Bosna-Hersek'e saldrdklarnda ilk atee verdikleri yer Sarajevo'da Baçar'daki kütüphane olmutur. 500 bin yazma eserin içinde yer ald kütüphane günlerce yanm ve biz bu yan televizyonlarmzn banda naklen yaynla seyretmitik.
Birkaç gün önce stanbul'da Galatasaray Üniversitesi'nde elektrik kontandan çkt söylenen yangn seyrettiimiz gibi. Orada da bata Prof. Dr. lber Ortayl'nn nadide eserlerinin içinde yer ald birçok akademisyenin ahsi eyalarnn yan sra kitaplar yand.
Üç gün önce Fransa ve Mali hükümet güçleri tarihi ehir Timbuktu'yu muhaliflerden geri almak için bombaladlar. Bu esnada içinde paha biçilemeyen el yazma eserlerin yer ald kütüphane de yand. Yaz aylarnda hükümet güçleriyle Tuaregler arasnda çkan çatmalarda birçok tarihi yap yklmt.
ABD güçleri Irak' igal ettiklerinde müzeler ve kütüphaneler yamalanmt. Havadan yaplan müdahalelerde, çatmalarda ve iç sava sonucu tarihi yaplar ar hasar görmü veya yklmt. Badat'taki müzenin yamalanma görüntüleri hala hafzalardan silinmemitir.
Arap Bahar adyla balayan kitlesel gösteriler esnasnda yaanan otorite boluunda ilk yamalanan müzeler ve kütüphaneler olmutur.
2011'de Msr'a Kahire'ye yaptm ziyarette Kahire Msr müzesini gezmitim. Müze Tahrir'de bulunuyor ve kitlesel gösteriler burada yaplmt. Müze yetkilileri Tahrir meydannda ortaya çkan kargaada buradaki gruplar tarafndan birçok kez müzenin yamalandn söylediler. Libya'daki tarihi ve kültürel varlklarn akbetinden haberimiz yok. Ayn ekilde Yemen'den de. Ülke saysn çoaltmak mümkün.
Bugün ayn süreç Suriye de yaanyor. Tarihi Halep ehri, artk bir enkaz ehri ve moloz ehrine dönütü. Tarihi camileri, kalesi ve çars bombalamalar sonucu yakld, ykld.
Sezai Karakoç'un Badat' anlatt iirinde söyledii gibi:
'Devrilen her ta benim tam/Yklan her ev benim/Benden yklyor hepsi ben yklyorum/Yklan benim'
Yok edilen her ey slam medeniyetinin ve Müslüman ümmetin birikimidir. Bat müzelerini ziyaret ettiimizde büyük bir hayranlk duyarz, kendi müzelerimizin neden bu kadar düzenli ve zengin olmadna hayflanrz. Almanya'da Berlin Müzesi, ngiltere'de Londra'da British Museum ve Fransa'da Paris'te Musée du Louvre yani Luvr Müzesi veya dier Bat Avrupa ülkelerinin müzelerini ziyaret ettiimizde slam corafyasna ait olan eserleri çkartn geride ne kalacan düünün. Göreceksiniz geride hiçbir ey kalmayacaktr.
slam corafyasnda yaanan insan trajedileri bu alana dikkatlerimizi younlatrmaktan bizleri alkoyuyor.
Havadan, karadan ve denizden igalci güçlerce yaplan saldrlarn yan sra, iç savalar slam dünyasn kasp kavuruyor.
Her gün binlere varacak sayda öldürülen insan haberlerine uyanyoruz. Tecavüzler ve tehcir ayr bir boyut. Milyonlarca insan mülteci konumunda komu ülke topraklarna snma zorunda kalm. Açlk ve sefalet kol geziyor. Neden?
Ya Rabbi, slam dünyasndaki yöneticilerin siyasi ikballeri için yaanan bu felaketten bizleri kurtar. Ümmetin arasndaki tefrikalar kaldr ve bize birlik nasip et. Bu felaketi mevcut akl ve yöneticilerle çözemeyeceimiz anlalyor. Sana iltica ediyoruz.
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/SuleymanGunduz/bagdattan-timbuktuya-yikilan-benim/36108 |
